Sosyal güvenlik mevzuatına nazaran birtakım rahatsızlıkları ya da manisi bulunan sigortalılar için erken emeklilik imkânı sunuluyor. Bu imkanlar, malulen emeklilik ve vergi indirimiyle emeklilik olarak iki kümede bedellendiriliyor. TBMM’ye sunulan yeni yasa ile bu bahiste değerli değişiklikler yapılacak.
Engellilik oranı en az yüzde 40 olan sigortalılar, vergi indirimi ile erken emeklilik hakkından yararlanabiliyor. Bu durumda, yaş kaidesi aranmaksızın sigortalılık mühleti ve prim gün sayıları dikkate alınıyor.
Sigortalılık Müddeti: 15 ile 20 yıl ortasında.
Prim Gün Sayısı: 3.600 ile 4.400 gün ortasında değişiyor.
Süre ve prim gün sayısı, sigortalının işe giriş tarihi ve engellilik oranına nazaran belirleniyor.
BAĞ-KUR’LU SİGORTALILAR DA YARARLANABİLİYOR MU?
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur (4/B) sigortalıları da bu kapsama alındı. Engellilik oranına nazaran erken emeklilik kuralları ise şu halde:
Yüzde 60 ve üzeri engellilik oranı: 15 yıl ve 3.960 gün
Yüzde 50-59 engellilik oranı: 16 yıl ve 4.320 gün
Yüzde 40-49 engellilik oranı: 18 yıl ve 4.680 gün
MEMURLAR İÇİN ERKEN EMEKLİLİK ŞARTI
Kamuda çalışan memurlar, 1 Ekim 2008 sonrasında engellilik durumlarına nazaran erken emeklilik hakkından yararlanabiliyor. 1 Ekim 2008 öncesi işe başlayan memurlar için en az yüzde 40 engellilik raporu ve 5.400 prim gününe sahip olma kuralı aranırken, 1 Ekim 2008 sonrasında işe başlayan memurlar için farklı koşullar geçerli.
YENİ YASANIN GETİRDİĞİ YENİLİKLER
2008 Öncesi ve Sonrası Farkların Kaldırılması: SSK’lı engelliler için, 2008 öncesi sigortalı olanların süreçlerinde vergi indirim dokümanları yerine, çalışma gücü kaybı oranı temel alınacak.
Süreçlerin Kısaltılması: Daha önce maliye sağlık kurulu kararı aranırken, yeni yasayla SGK sağlık kurulu kararı kâfi olacak.
Rapor Değişiklikleri: Sıhhat meseleleri tek tek değerlendirilmeyecek. Sigortalının yaptığı işle ilgili büsbütün çalışma gücü kaybına bakılacak. Yüzde 40 engellilik koşulu aranacak.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Prim Gün Sayısı: En az 1.800 gün (5 yıl).
Engellilik Oranı: Çalışma gücünü yüzde 60 ve üzerinde kaybeden sigortalılar malulen emeklilik hakkı kazanabiliyor. Malulen emekli olmak isteyenlerin SGK’ya başvurarak sağlık kurulu raporu alması ve bu raporun SGK sıhhat kurulunca onaylanması gerekiyor.
HANGİ RAHATSIZLIKLAR MALULEN EMEKLİLİĞE DAHİL EDİLİYOR?
Güncellenen listeye nazaran malulen emekliliğe dahil edilen rahatsızlıklar şunlardır:
Kanser
Epilepsi
Parkinson
Beyin tümörü
Behçet hastalığı
Organ nakli
AIDS
Tüberküloz
Siroz
Zeka geriliği
Şizofreni
Bipolar bozukluk
MS hastalığı
Serebral felç
Uzuv kaybı
Demans
Görme kaybı
ENGELLİ VE MALULEN EMEKLİLİK ORTASINDAKİ FARKLAR
Engellilik Oranı: Engelli emekliliği için en az yüzde 40, malulen emeklilik için ise yüzde 60 gerekiyor.
Engellilik Vakti: Engelli emeklilikte, engelliliğin sigorta başlangıcından evvel başlamış olması gerekiyor, lakin malulen emeklilikte rahatsızlık sigorta sonrası meydana gelmelidir.
Prim Kuralı: Engelli emeklilikte işe giriş tarihine nazaran yıl ve prim koşulu belirlenirken, malulen emeklilik için yalnızca 1.800 gün kafidir.
Çalışma Kaidesi: Engelli emekliler maaşlarını almaya devam ederek çalışabilirken, malulen emekli olanların maaşı çalışmaya başlamaları halinde kesilmektedir.
Yeni yasa tasarısının yürürlüğe girmesiyle, bu süreçlerin daha süratli ve kolay bir halde işlemesi bekleniyor.